“Het was meer dan 19 graden Celsius toen 12 deelnemers precies om zeven uur vertrokken voor de wandeling voor vroege vogels. Doordat er enige bewolking was, was het een zwoele nacht geweest met weinig mistvorming. Ondanks het vroege uur waren er al veel insectensoorten actief: kleine vuurvlinders, sprinkhanen, wespen en diverse soorten heidelibellen.

Vogels houden zich nog rustig aan het einde van de ruiperiode. Een enkele roodborst prevelde zijn liedje. Spechten hoorden we kloppen op de boomschors, op zoek naar insecten, om even later alarm te slaan toen we blijkbaar te dicht bij kwamen. Bij de voormalige aardappelakkertjes vloog een buizerd weg, grauwe ganzen vlogen over en vinken zaten in de meidoorn. Op de terugweg waren twee boomklevers aan het bakkeleien op de zichtas van Huis te Vogelenzang.

Wat paddestoelen betreft kwamen we verschillende families tegen.

• Het begon al met de Grote Parasolzwam, in diverse stadia. Een mooi voorbeeld van een plaatjeszwam waarvan de restanten van het vlies als een krans langs de stengel zit of als schubben op de hoed.
• Ook bovisten kwamen we tegen: klein als pepermuntjes, maar ook in de volwassen, uitgegroeide vorm.
• Boleten zagen we op de terugweg, waarvan de buisjes in de hoed de plek is waar de sporen gevormd worden.

• Huib gaf uitleg bij het onderzoeksproject van Naturalis naar de hymenoptera-soorten in het exclosure gebied. In de AWD zijn ooit 85 soorten solitaire bijen waargenomen. Tien algemene bijensoorten zijn bijna geheel verdwenen uit de Amsterdamse Waterleidingduinen door de overbegrazing van damherten. Ondanks dat de populatie sinds 2015/2016 wordt beheerd - er zijn in totaal 12215 herten in de AWD geschoten* - zijn er nog steeds te veel damherten.
• Kees deed een insect na met een stemvork. De hangmatspin reageerde spontaan op het hoge gezoem, in de veronderstelling dat er een insect in zijn web zat.
• Huib groef met schep en zeef niet alleen de larve van de mierenleeuw op, maar ook de tussenvorm: een cocon. Een rond balletje gemaakt van een kleverige substantie waar zandkorrels aan blijven plakken. De cocon had een groot gaatje dus het imago van de mierenleeuw was al uitgeslopen.

• Bij een imposante eikenboom zagen we een knikker- en een aardappelgal, veroorzaakt door een galwesp. Het leven van een galwesp is een verhaal apart.

• Op de terugweg ving Huib nog een glanzende houtmier. Een grote eik was het onderkomen van deze houtmier die in het kernhout zijn gangen knaagt. Duidelijk zichtbaar is de inkeping van het achterhoofd van deze mier.
• Kees ontdekte op die lokatie de Driebloemige nachtschade (Solanum triflorum), een eenjarig plantje dat hij al tijden niet meer had waargenomen in de AWD.

Na ruim twee uur wandelen waren we weer bij de ingang. In oktober vertrekken we om acht uur vanuit De Zilk. Het burlen van de damherten en de aardappelbovisten staan dan op het programma.

Gidsen: Kees Langeveld & Huib Koel